Home » » เสงี่ยม นาวีเสถียร นางเอกหนังคนแรกของเมืองไทย

เสงี่ยม นาวีเสถียร นางเอกหนังคนแรกของเมืองไทย

สตรีผู้นั้นคือ นางสาวเสงี่ยม นาวีเสถียร ได้แสดงในหนังเรื่อง นางสาวสุวรรณ (ออกฉายเมื่อปี ๒๔๖๖ ปลายสมัยรัชกาล ที่ ๖) แม้หนังเรื่องนี้จะเป็นหนังไทย แต่ก็สร้างโดยชาวอเมริกันชื่อ เฮนรี แมกเร

การค้นเรื่องนี้ได้จากข้อเขียนของ “เรืองรภา”ใน สตรีสาร เดือนมกราคม ๒๔๙๙ ซึ่งให้รายละเอียดและมีเกร็ดสนุกกว่าหนังสืออื่น ๆ จึงขอนำมาเล่าต่อดังนี้

นางสาวเสงี่ยม นาวีเสถียร ธิดาของพระยานาวีวนาศาสตร์รับราชการอยู่ในกรมมหรสพซึ่งอยู่ภายใต้บังคับบัญชาของพลเอกเจ้าพระยารามราฆพ เคยแสดงโขนเป็นตัวพระลักษมณ์ ตอนพระรามพระลักษมณ์ตัดจมูกนางสำมนักขา โดยเจ้าพระยารามราฆพเป็นผู้ฝึกสอนเอง และเลยถวายตัวเป็นข้าราชการในกรมมหรสพแต่นั้นมา ตอนนั้นเธอมีอายุเพียงเก้าขวบเท่านั้นนับว่าเป็นข้าราชการที่เยาว์ที่สุดคนหนึ่งในกรมมหรสพ

การได้อยู่ในกรมมหรสพทำให้คุณเสงี่ยมมีความชำนาญในการฟ้อนรำและดนตรีไทยแทบทุกชนิด แต่ที่ชอบมากที่สุดคือจะเข้ ฝีมือในการฟ้อนรำของเธอเป็นที่ประจักษ์แก่คนทั่วไปในสมัยนั้น ต่อมาเมื่อสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงพระนิพนธ์ตำราฟ้อนรำไทยขึ้นเพื่อเป็นการเผยแพร่ศิลปะของไทย ก็ได้ขอให้เธอรำเป็นแบบ ถ่ายรูปลงพิมพ์ไว้ในหนังสือ

นอกจากศิลปะการฟ้อนรำและดนตรีไทยที่ชอบ คุณเสงี่ยมไม่เคยคิดมาก่อนเลยว่าจะแสดงภาพยนตร์ และไม่เคยนึกฝันด้วยว่าจะได้รับเลือกให้แสดงเป็นตัวนางเอกในสมัยนั้น เธอเล่าว่า ตอนนั้นได้ยินว่ามีฝรั่งชาวอเมริกันคนหนึ่งชื่อนายแมกเร เข้ามาติดต่อขอพระบรมราชานุญาตจากรัชกาลที่ ๖ เพื่อขอถ่ายภาพยนตร์เกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณีและปูชนียสถานสำคัญในประเทศ และได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตแล้ว คุณเสงี่ยมได้ทราบว่านายแมกเรเลือกข้าราชการชายหญิงในกรมมหรสพแสดงด้วย ก็เมื่อเพื่อนคนหนึ่งผ่านไปที่บ้านถามว่าไม่ไปให้เขาเลือกแสดงหนังหรือ จึงทราบว่าเขากำลังเลือกตัวแสดงอยู่ในเวลานั้น

บรรดาข้าราชการชายหญิงในกรมมหรสพที่ได้รับเลือกให้แสดงภาพยนตร์ของนายแมกเรขณะนั้นมีอยู่หลายคน ในจำนวนนั้นมีพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ซึ่งเวลานั้นยังไม่ได้เสกสมรสรวมอยู่ด้วย คุณเสงี่ยมเป็นคนสุดท้ายที่ได้รับเลือกเพราะหลังจากเลือกตัวแสดงไว้หมดแล้ว นายแมกเรได้ถามพระยานัฏกานุรักษ์ เจ้ากรมมหรสพขึ้นว่า “ยังมีคนอีกไหม” พระยานัฏกานุรักษ์จึงนึกขึ้นได้ว่ายังมีคุณเสงี่ยมอยู่อีกคนหนึ่งบังเอิญคุณเสงี่ยมก้าวขึ้นไปพอดี นายแมกเรถามขึ้นทันทีว่า “คนนี้เป็นข้าราชการหรือเปล่า” พอพระยานัฏกานุรักษ์ตอบว่าเป็น ก็เลือกทันที

ขณะนั้นคุณเสงี่ยม อายุราว ๑๘ ปี ถือว่ายังเป็นเด็กมากพอทราบว่าถูกเลือกให้แสดงภาพยนตร์และได้รับเลือกให้เป็นนางเอกเท่านั้น ก็ร้องไห้โฮออกมาทันทีด้วยความกลัว เพราะไม่เคยแสดง งานสังคมอะไรก็ไม่เคยออกกับเขา จะไม่เล่นก็ไม่ได้เพราะผู้ใหญ่บังคับ เวลาแต่งตัวออกไปถ่ายหนัง ก็รองไห้แล้วร้องไห้อีก ต้องผัดหน้ากันบ่อย ๆ และต้องทำตัวเองเหมือนตุ๊กตาสุดแต่เขาจะให้แต่งตัวอย่างไร กว่าจะเสร็จเรื่องก็ร้องไห้กันหลายพัก

 
Share this article :

แสดงความคิดเห็น